Papież Franciszek nie żyje – koniec ery duchowej otwartości i reform

Papież Franciszek nie żyje. O poranku 21 kwietnia 2025 roku świat obiegły smutne wieści – zmarł Ojciec Święty Franciszek, duchowy przywódca Kościoła katolickiego, człowiek pełen pokory, duszpasterz dialogu i ogromnej odwagi. Był pierwszym papieżem z Ameryki Południowej i pierwszym jezuitą, który zasiadł na Tronie Piotrowym. Jego pontyfikat na zawsze odmienił oblicze Kościoła.

Życiorys papieża Franciszka – od Buenos Aires po Watykan

Papież Franciszek, a właściwie Jorge Mario Bergoglio urodził się 17 grudnia 1936 roku w Buenos Aires w rodzinie imigrantów włoskich. Już w młodości marzył o byciu chemikiem, ale jego serce poprowadziło go do duchowej drogi życia, i tak w1958 roku wstąpił do zakonu jezuitów, a w 1969 roku przyjął święcenia kapłańskie.

Jego życie cechowały skromność i bliskość wobec ludzi zwykłych i ubogich. Sam prowadził skromne życie, unikał limuzyn, mieszkał a niewielkim mieszkaniu, zamiast obecności w pałacu arcybiskupim. Jego życie to wielki kontrast dla wizerunku Kościoła, postrzeganego coraz częściej jako instytucji oderwanej od wiernych, od ludzi…

13 marca 2013 roku Jorge Bergoglio został wybrany na papieża i przyjął imię Franciszek, na cześć św. Franciszka z Asyżu – imię symbolizujące pokorę, prostotę, ale także nieustanną troskę o ubogich.

Rewolucja w Watykanie – reformy papieża Franciszka

Pontyfikat papieża Franciszka był jednym z najbardziej przełomowych w historii Kościoła katolickiego. Nigdy nie planował zamykać się w murach Watykanu, to właśnie Franciszek ponownie otworzył Kościół na świat. Wprowadził szereg reform, dzięki którym odmieniona została struktura oraz duch instytucji.

Jedną ze zmian, których dokonał Franciszek, było uproszczenie hierarchii. Reforma Kurii Rzymskiej wprowadziła większą transparentność oraz kontrolę nad finansami Watykanu.

Papież nigdy nie pozostał obojętny na ludzką krzywdę. Jego twarde stanowisko wobec nadużyć seksualnych spowodowało powołanie specjalnych komisji badających te sprawy. Usunął ze stanowisk wielu wysoko postawionych duchownych, a także wprowadził obowiązek zgłaszania wszelkich przestępstw, instytucjom papieskim.

Franciszek nie pozostał obojętny na otaczającą nas przyrodę. Nawoływał do globalnej odpowiedzialności za naszą planetę. Ekologiczna encyklika „Laudato si'” dotyczącaochrony środowiska już na zawszezapisała się na kartach naszej historii.

Jedną z kwestii wywołującej największe kontrowersje była otwartość wobec osób LGBT+. Choć doktryny Kościoła w tej kwestii pozostały niezmienne, to właśnie Franciszek jako pierwszy otwarcie mówił o osobach homoseksualnych, darząc ich szacunkiem i empatią. Zdanie wypowiedziane w kontekście tych osób: „Kimże ja jestem, by osądzać?”, stały się ikonicznym symbolem jego pontyfikatu.

Nie zawsze zgodny z tradycją – kontrowersje i odważne wypowiedzi

Franciszek nie bał się mówić rzeczy, które budziły sprzeciw konserwatywnych kręgów. Obrona godności i szacunku osób społeczności LGBT+ to nie jedyna kontrowersja, którą wywoływał Papież. Wielokrotnie opinia publiczna zaskakiwana była jego otwartością na krytykę nadużyć wewnątrz instytucji Kościoła Katolickiego.

Nie bał się mówić o niesprawiedliwościach systemu kapitalistycznego, oceniając go jako „ekonomicznym systemem śmierci”. Każdego dnia dbał o zwiększanie świadomości wiernych na wielu obszarach. Choć nie zgodził się na możliwość ich wyświęcania, zachęcał kobiety do większego udziału w życiu Kościoła.

Papież Franciszek a osoby po rozwodach – więcej miłosierdzia, mniej osądu

Misją Papieża było podkreślanie, że Kościół i wiara, ma jednoczyć a nie wprowadzać podziału. Wielokrotnie zajmował swoje stanowisko w tematach dotyczących osób po rozwodach oraz żyjących w nowych związkach, nawołując innych do większego miłosierdzia i zrozumienia ze strony Kościoła.

W adhortacji Amoris laetitia z 2016 roku wielokrotnie podkreślił, że każda ludzka sytuacja życiowa jest unikatowa i inna. Zwracał ogromną uwagę na to, że zadaniem duszpasterzy nie jest egzekwowanie oprawa, lecz towarzyszenie, rozeznanie i integracja.

Zamiast potępiać, papież proponował dialog – możliwość indywidualnego rozeznania, które w wyjątkowych przypadkach mogło prowadzić do dopuszczenia do sakramentów. Jego unikatowe podejście spotykało się jednakowo z uznaniem, jak i krytyką wewnątrz Kościoła. Dla wiernych jego gesty i słowa stały się jednak
przełomem – znakiem, że Kościół nie odwraca się od tych, którzy doświadczyli życiowych porażek, lecz szuka dróg pojednania i powrotu.

Ikoniczna msza papieża Franciszka na pustym placu św. Piotra podczas pandemii

Jednym z niezapomnianych i najbardziej poruszających momentów pontyfikatu Franciszka była msza święta odprawiona 27 marca 2020 roku na pustym placu św. Piotra w Watykanie. Symbolem duchowej samotności świata ogarniętego kryzysem stała się samotna postać kroczącego w milczeniu Papieża, po opustoszałym placu Św. Piotra w szczycie pandemii COVID-19.

Transmisję obejrzały setki milionów wiernych na całym świecie. Tego dnia Franciszek wypowiedział niezapomniane słowa: „Zostaliśmy zaskoczeni przez burzę. Wszyscy jesteśmy na jednej łodzi.” Wyjątkowość uroczystości pokazała wiernym, że Kościół – nawet w czasie największej próby – pozostaje blisko ludzi, dając im nadzieję i modlitwę, gdy wszystko inne zawodzi.

Tajemnice Watykanu – dokumenty na wypadek śmierci i śpiączki

Sekretem, który został ujawniony po śmierci Franciszka stał się fakt, że już od wielu lat w sejfie w Watykanie znajdowały się dokumenty przygotowane przez papieża na wypadek utraty świadomości lub śmierci

Zebrane za życia informacje dotyczą nie tylko wskazówek wyboru następcy tronu piotrowego dla Kolegium Kardynałów, ale także życzeń dotyczących pochówku.

W 2024 roku papież ogłosił nowe zasady pogrzebu następcy św. Piotra, zapisując w nich rezygnację z tradycyjnych trzech trumien na rzecz jednej, wykonanej z drewna i cynku. Jego celem było, aby ceremoniały odbywały się w sposób prosty, bez przepychu, w duchu jego przekonań, którymi kierował się przez całe życie.

Pogrzeb papieża Franciszka – scenariusz ceremonii i data uroczystości

Pogrzeb papieża Franciszka zaplanowano na sobotę, 26 kwietnia 2025 roku o godzinie 10:00 w Bazylice św. Piotra w Watykanie.

Ciało zmarłego papieża zostanie wystawione na widok publiczny 23 kwietnia. Umożliwi to wiernym z całego świata oddania mu ostatniego hołdu. Ceremonię poprowadzi Dziekan Kolegium Kardynałów, a zgodnie z życzeniem papieża Franciszka, msza będzie miała prosty charakter. Po liturgii, trumna złożona zostanie w Bazylice Matki Bożej Większej w Rzymie.

Dziedzictwo papieża Franciszka – duchowość na miarę XXI wieku

Papież Franciszek pozostanie w historii jako papież ludzi. Jego odwaga mowy językiem współczesnego człowieka oraz zrozumienie wiernych, troska o ubogich czy odtrąconych przez resztę świata, dała świadectwo temu, że rozumiał, że Kościół nie może być muzeum, lecz musi być żywym organizmem reagującym na potrzeby zgromadzonych wiernych.

Jego dziedzictwo to nie tylko dokumenty i decyzje – to styl bycia, obecność wśród ubogich, czułość wobec cierpiących, determinacja w walce z grzechem, ale i miłość do grzesznika.

Jego słowa „Kościół powinien być jak szpital polowy po bitwie” stały się pokrzepiające oraz niosące nadzieję na wsparcie dla wszystkich osób nie tylko poranionych duchowo, ale zagubionych czy wykluczonych. Pragnął nimi wyrazić również to, że wiara nie jest przywilejem doskonałych, lecz ukojeniem dla cierpiących.

Ciekawostki z życia papieża Franciszka

Skromne życie stało się symbolem wyrażonym małymi czynami. Papież Franciszek, unikał papieskich limuzyn, gdy tylko było to możliwe podróżował Fiatem 500 lub autobusem. Podtrzymywanie relacji było jego priorytetem, codziennie telefonował do przyjaciół, ale także do zwykłych wiernych. Często wychodził bez zapowiedzi, powodując niepokój u jego sekretarzy, którzy często mawiali, że „zniknął”.

Zawsze pozostawał energicznym i aktywnym człowiekiem, zważywszy na fakt, że od dzieciństwa miał tylko jedno działające płuco.

Podczas swojego pontyfikatu odmawiał zamieszkania w pałacu apostolskim. Jego miejscem stał się Dom Świętej Marty, gdzie miał w zwyczaju jadać posiłki z personelem.

Śmierć papieża Franciszka to moment przełomowy dla Kościoła i świata. Po raz kolejny odszedł człowiek wielkiego serca, który całym sobą reprezentował chrześcijaństwo, które nie jest dogmatem ale miłością. Teraz świat żegna go w milczeniu i modlitwie, a w sercach wielu wiernych i bliskich pozostanie jako papież, który przywrócił wiarę w człowieczeństwo Kościoła.